Nie ma jednego mechanizmu, ale w grę wchodzi wiele czynników fizycznych. Podstawowe przyczyny powstawania prądów morskich to:
- Wiatr: morza odbierają wiatry z różnych szerokości geograficznych. Istnieją wiatry, które są źródłem suchego powietrza w obszarach podzwrotnikowych, wiatry zachodnie, które tworzą cyklony oraz wiatry wschodnie.
- Grawitacja.
- Ciśnienie atmosferyczne.
- Obrót i translacja Ziemi: kolejną przyczyną powstawania prądów oceanicznych jest efekt Coriolisa, który jest wynikiem obrotu Ziemi. Jest to siła, która powoduje przesunięcie prądów w prawo na półkuli północnej, a w lewo na półkuli południowej. Efekt ten decyduje o kierunku prądów oceanicznych.
- Promieniowanie słoneczne.
- Różne stopnie zasolenia wód.
Skutki działania prądów oceanicznych
Prądy oceaniczne są niezwykle ważne, ponieważ wpływają na wiele procesów zachodzących w systemie ziemskim. Niektóre z konsekwencji działania prądów oceanicznych są następujące.
Po pierwsze, wpływają na klimat regionów, oddziałując na temperaturę atmosfery poprzez wymianę temperatur. Ingerują również w ilość wilgoci atmosferycznej, decydując o tym, czy będą większe czy mniejsze predyspozycje do opadów.
Z drugiej strony, ruch wody wspomaga równowagę substancji chemicznych, od których zależy cały łańcuch pokarmowy. Ruchy pomagają je wymieszać i rozmieścić w sposób zrównoważony. Niestety, zasada ta nie omija antropogenicznych substancji chemicznych wprowadzanych do wody. Poprzez prądy oceaniczne szkodliwe substancje mogą przemieszczać się na odległe obszary i zanieczyszczać nowe miejsca.
Wspomagają one nie tylko czynniki abiotyczne, ale są również ważne dla zwierząt i służą jako przewodniki. Przykładem mogą być wieloryby i żółwie morskie, które dzięki tym prądom pokonują bardzo duże odległości, aby dotrzeć do wcześniej ustalonych miejsc bez zgubienia się.
Pomagają również w utrzymaniu równowagi elementów biologicznych w wodzie, takich jak dryfujący plankton. Dzięki ruchom mogą poruszać się w celu realizacji swoich podstawowych funkcji, takich jak zdobywanie pożywienia czy rozmnażanie.
Główne prądy oceaniczne
Oto kilka najbardziej znanych nazw prądów oceanicznych:
- Prąd Zatokowo-Meksykański: jest to prąd typu ciepłego w obrębie Oceanu Atlantyckiego, który rozpoczyna się w Zatoce Meksykańskiej i zmierza w kierunku Morza Północnego. Prąd ten podnosi temperaturę i wilgotność na Wyspach Brytyjskich. W lecie prąd ten osiąga prędkość 5 kilometrów na godzinę. Jego głębokość wynosi od 400 do 800 metrów, a szerokość 50 kilometrów.
- O prądach wpływających na Morze Bałtyckie przeczytasz w https://www.edebki.pl
- Prąd Peruwiański: zaczyna się na Antarktydzie i spływa do zachodnich wybrzeży Ameryki Południowej. Prąd ten jest przyczyną powstawania pustyni Atacama w Chile, a także mgły na pobliskich wybrzeżach. Jest to zimny, wolno płynący prąd wodny, szeroki na 900 kilometrów, ale płytki. Prąd ten jest ściśle związany ze zjawiskiem El Niño, powodując w innych miejscach podwyższone temperatury, ulewne deszcze, ale i susze.
- Prąd Falklandzki: jest to kontynuacja Zachodniego Prądu Polarnego, który graniczy z południowo-wschodnim wybrzeżem Argentyny, wpływając na jej pustynny klimat.
